Opodatkowanie działalności gospodarczej w formie ryczałtu a zawarcie umowy zlecenia lub umowy o dzieło z byłym pracodawcą

Jedną z form opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (zob. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o ryczałcie). Z opodatkowania w tej formie korzystać mogą osoby fizyczne uzyskujące przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, które wybrali tę formę opodatkowania w terminie wynikającym z art. 9 ustawy o ryczałcie, o ile spełniają warunki wynikające z przepisów art. 6 ustawy o ryczałcie oraz nie ma zastosowania żadne z wyłączeń określonych przepisami art. 8 ustawy o ryczałcie.

Jedno z takich wyłączeń przewiduje art. 8 ust. 2 ustawy o ryczałcie. Wyłączenie to ma zastosowanie, jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

• wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub

• wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. W przypadkach takich podatnik traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Zwrócić pragnę uwagę, że przedmiotowe wyłączenie ma zastosowanie tylko w przypadku uzyskiwania przychodów z działalności gospodarczej oraz tylko, jeżeli są to przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług odpowiadających czynnościom, które podatnik (lub co najmniej jeden ze wspólników) wykonywał lub wykonuje w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Nie ma jednocześnie przepisu zakazującego osobom prowadzącym działalność gospodarczą zawieranie umów zlecenie czy umów o dzieło z byłymi pracodawcami.

A zatem prowadząc działalność gospodarczą, w tym działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, można dodatkowo świadczyć usługi na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło na rzecz byłego pracodawcy. Nie jest to okoliczność wyłączająca możliwość korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu.

Zauważyć jednak należy, że przychody z tytułu świadczenia usług na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło zawierane w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią przychody z tej działalności (a nie odrębnie opodatkowane przychody z działalności wykonywanej osobiście). Przy czym do zawierania umów zlecenia czy umów o dzieło poza prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą należy podchodzić ostrożnie, gdyż zdarza się, że organy podatkowe kwestionują taki sposób kwalifikacji umów (tj. uznają, że w istocie zostały one zawarte w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, a w konsekwencji generują przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej).

W szczególności w przedstawionej sytuacji uważać należy, jeżeli na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło świadczone mają być usługi, które odpowiadają czynnościom wykonywanym na podstawie zakończonej w obecnym lub poprzednim roku umowy o pracę. Uznanie przez organy podatkowe, że umowy takie w istocie zawarte zostały w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oznaczałoby bowiem, że podatnik uzyskał przychody wyłączające możliwość korzystania z niego z opodatkowania działalności gospodarczej w formie ryczałtu.